Huisartsen: ‘Kom maar door met die vaccins’
Huisartsen worden tureluurs van de voortdurende aanpassingen van het vaccinatiebeleid. De Nederlandse huisartspraktijken hebben door hun jarenlange ervaring met de griepprik voor 60+’ers en andere risicopatiënten de ideale infrastructuur om ook COVID-vaccins te geven aan andere patiënten. De huisartsen lieten de betrokken overheidsinstanties daarom vorig jaar al weten dat ze desgewenst hun hele praktijk kunnen vaccineren tegen COVID-19.
Toen in december 2020 het Pfizer-vaccin beschikbaar kwam, zei het RIVM dat dit de plannen doorkruiste om huisartsen in te schakelen, omdat dit vaccin moest worden bewaard bij -70 graden en daarvoor hadden huisartsen geen vriezers. In plaats daarvan werd een ingewikkeld en bureaucratisch circuit opgetuigd via GGD’s en instellingen voor ouderenzorg.
Hoewel VWS de gezondheidszorg tijdens de COVID-crisis geregeld overviel met onverhoedse beleidsaanpassingen, vaak met wankele argumentatie, gebeurde dat niet nadat Pfizer half februari bekendmaakte dat hun COVID-vaccin ook twee weken kan worden bewaard in een normale medische diepvriezer bij een temperatuur tussen -15 en -25 graden. Dat betekende dat de huisartsen dit vaccin alsnog zouden kunnen gaan toedienen. In plaats daarvan besloot VWS dat huisartsen alleen het vanaf half februari 2021 beschikbare AstraZeneca-vaccin moesten gaan geven aan hun patiënten van 60 tot 64. Hier werden na gelobby van belangenorganisaties nog aan toegevoegd patiënten met downsyndroom of een BMI boven de 40. Hoeveel dat er extra waren wist VWS niet.
Een doorsnee huisartspraktijk van 2095 patiënten heeft hooguit tussen de 100 en 150 60-64-jarigen, een aantal dat een huisarts in twee dagen moet kunnen wegprikken met de praktijkassistenten, ook met inachtneming van de COVID-regel van 1,5 meter afstand. De eis dat elke gevaccineerde na een AstraZeneca-prik een kwartier moet blijven vanwege het risico van een allergische reactie (zo klein dat de meeste praktijken geen enkel geval zien) staat razendsnel vaccineren evenmin in de weg. Met enige creativiteit hoeft de wachtkamer niet te gaan uitpuilen en zal de reguliere zorg er ook niet onder lijden.
Een maand na de eerste leveringen van AstraZeneca waren huisartsen in de zuidelijke provincies nog niet verder dan de 63- en 64-jarigen en moesten in de noordelijke provincies zelfs nog beginnen, zonder te weten wanneer ze vaccins konden gaan bestellen. Vorige week hadden de huisartsen door stagnerende leveringen pas 169.000 prikken gezet (RIVM-schatting op basis van het aantal leveringen). Uit de Nederlandse voorraad in Oss kwamen om ondoorgrondelijke redenen slechts mondjesmaat vaccins richting huisartspraktijken. Met deze voorraad en de verwachte leveringen van AstraZeneca zouden alle 60-64-jarigen van Nederlandse huisartspraktijken (zo’n 750.000) op 16 april voor het eerst gevaccineerd moeten kunnen zijn, blijkt uit de cijfers op het Coronadashboard. Dat leek op voorhand onhaalbaar.
Deze week kwam er dan toch een niet meer verwachte versnelling: de LHV meldde dat de huisartsen in Overijssel en Noord-Holland AstraZeneca-vaccins kunnen bestellen om al hun patiënten tussen 60 en 64 te vaccineren. Ze krijgen genoeg vaccins om ook thuiswonende niet-mobiele patiënten te prikken, een groep die er ook nog wel bij kan, al zijn huisartsen het zat dat ze steeds verrast worden door de ondermaatse communicatie van de overheid. De vaccins worden in de week van 5 april geleverd en daarna kunnen Overijssel en Noord-Holland beginnen met de eerste prikronde. Groningen en Friesland zullen snel volgen. Bovengenoemde datum van 16 april gaat daarmee waarschijnlijk niet gehaald worden voor alle Nederlanders tussen 60 en 64. In de provincies Noord-Holland en Overijssel is dit haalbaar als de huisartsen hun patiënten deze week nog een oproep sturen om zeer binnenkort hun prik te komen halen. Zo wordt het toch nog een vrolijke Pasen. Aan de huisartsen heeft het allemaal niet gelegen. Zij stonden van meet af aan klaar om Nederland te vaccineren.
Voor dit blog, gepubliceerd op de website van Arts & Auto, zijn diverse huisartsen geraadpleegd. Bronnen voor cijfers over huisartspraktijken: Nivel en www.volksgezondheidenzorg.info; cijfers over vaccins en vaccinaties staan op het Coronadashboard.
Als u mijn journalistieke werk graag wilt ondersteunen, doneer dan via de knop ‘Steun deze auteur’ in de linkerbalk boven.